Νύφι Μάνης: το μοναστήρι του Κουρνού και η αρχαία Αίγιλα

Μονή Κουρνού: παλαιά εγκαταλελειμμένη και 

περιτειχισμένη Μονή με αξιόλογο ναό

Η ανάβαση προς το Μοναστήρι του Κουρνού και μέχρι τη σπουδαία αρχαία πολιτεία της Αίγιλας, είναι μια  πεζοπορική διαδρομή, που αρχίζει από το τελείωμα του δρόμου, στην πλατεία του οικισμού Έξω Νύφι.

Η ανάβαση από το Νύφι στον Κουρνό διαρκεί περίπου 1,5 ώρα. Από το Μοναστήρι απαιτούνται άλλα 20′-30′ μέχρι την  αρχαία πολιτεία της Αίγιλας. Η διαδρομή δεν είναι σηματοδοτημένη, αλλά το μονοπάτι είναι ευδιάκριτο και ξεκινάει από το Νύφι στο τέλος του τσιμεντόδρομου. Στην πλαγιά που ακολουθεί, η υψομετρική διαφορά αυξάνεται λόγω των συνεχών μικρών στροφών, ενώ η κορυφογραμμή της πλαγιάς συνεχώς πλησιάζει. Προσπερνά την φυσική “πόρτα” ανάμεσα σε βράχινους σχηματισμούς  "ράχης" και συνεχίζει σε δυο πλαγιές, πριν καταλήξει στο Μοναστήρι του Κουρνού.

Η διαδρομή αξίζει τον κόπο. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κα Μαρία Τσιροβασίλη στο εξαιρετικό βίντεο, αρκεί να αναλογιστούμε ότι χιλιάδες άνθρωποι εδώ και αιώνες ανεβαίνουν υπομονετικά το ίδιο μονοπάτι, έρχονται στο ίδιο σημείο, ξαποσταίνουν και αφήνουν την ψυχή τους να πετάξει... 

Τον Κουρνό σήμερα μπορεί να τον επισκέπτονται γελάδια και κατσίκια που βόσκουν ελεύθερα, αλλά παλιότερα ήταν σημαντικός οικισμός και καλά προφυλαγμένος, με αρκετό νερό όλες τις εποχές του χρόνου. Οι βελανιδιές και τα εγκαταλελειμμένα περιβόλια με λεύκες, καρυδιές, ξυνόδεντρα κλπ. αποτελούν μία μικρή όαση στο σκληροτράχαλο ανάγλυφο του Μανιάτικου τοπίου.

Η μονοκάμαρη Εκκλησία της Παναγίας έχει τρούλο και καμπαναριό, ενώ είναι διακοσμημένη με ξεθωριασμένες αγιογραφίες. Στις 16 Αυγούστου συγκεντρώνεται πλήθος πιστών και οργανώνεται το περίφημο πανηγύρι του Κουρνού.

Εκεί βρίσκονται δυο πηγές και ψηλότερα ένας μικρός πύργος. Από εκεί φαίνονται τα ερείπια της αρχαίας Αίγιλας, στην θέση Κιόνια ή Βασιλικές πέτρες, όπως λέγονται από τους ντόπιους.Τα θεμέλια δυο κτισμάτων, οι πεσμένοι κίονες και κάποια λείψανα της μετακλασσικής αρχαιότητας, οδήγησαν τους ερευνητές στη σκέψη ότι ανήκουν στο ιερό της Δήμητρας. Το ιερό εντοπίστηκε το 1843 από την αρχαιολογική αποστολή του Γάλλου Φιλίππου Le Bas.Το 1975 το υπάρχον ιερό μελέτησαν και παρουσίασαν σε δημοσίευμα, η αρχαιολόγος Λήδα Μόσχου - Τσιώμη και ο αρχιτέκτων Π. Ν. Μόσχος.

Στην περιοχή έχουν καταγραφεί πολλά μνημεία, φρουριακή εγκατάσταση, οικοδομήματα, νεκροταφείο, στήλες, βωμοί, κιονίσκοι, βάσεις αγαλμάτων,γλυπτά μέλη, δεξαμενές νερού,ανάγλυφες παραστάσεις σε βράχους, υδραγωγείο και λατομείο.

Ο Παυσανίας μπορεί να μην είδε την Αίγιλα, αφού πήρε το πλοίο από την Τευθρώνη για το Ταίναρο,αλλά την μνημονεύει στα Μεσσηνιακά και αναφέρει:

Αρχαία Αίγιλα, όπου κατά τον Παυσανία υπάρχει το σεβαστό ιερό της Δήμητρας

"...Στην Λακωνική βρίσκεται η Αίγιλα, όπου υπάρχει ιερό της Δήμητρας άγιο. Ξέροντας ο Αριστομένης και οι δικοί του πως οι γυναίκες τελούν εκεί γιορτή προσπάθησαν να τις αρπάξουν. Οι γυναίκες όμως ξεσηκώθηκαν, όχι χωρίς συνεργεία της θεάς, για άμυνα και τραυμάτισαν τους περισσότερους Μεσσήνιους με τα μαχαίρια με τα οποία οι γυναίκες έσφαζαν τα ζώα της θυσίας και με τις σούβλες στις οποίες περνούσαν τα κρέατα για να τα ψήσουν.

Τον Αριστομένη, χτυπώντας τον με τις δάδες τον έπιασαν ζωντανό.Την ίδια όμως νύχτα δραπέτευσε και κατέφυγε στην Μεσσηνία. Ενοχοποιήθηκε η ιέρεια της Δήμητρας Αρχιδάμεια πως αυτή τον ελευθέρωσε, όχι για χρήματα, αλλά επειδή από πριν τον αγαπούσε. Εκείνη προφασίστηκε πως ο Αριστομένης είχε κόψει τα δεσμά του και δραπέτευσε…”. 

[με βάση κείμενο από την Όμορφη Μάνη]

[Σύνδεσμος Τσεριωτών Αττικής "Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ"]

[επιμέλεια: Π. Τζεφέρης]